پکیج های تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی

در هر جامعه ای فاضلاب و آلاینده های هوا تولید می شود و فاضلاب تولید شده ضرورتا می بایست دوباره به آن بازگردد. از نقطه نظر تولید، فاضلاب بصورت ترکیبی از آب و یا هر مایع دیگر و مواد زائد موجود در آن که در مناطق مسکونی، تجاری و یا صنعتی تولید می شوند تعریف می شود. این مواد ممکن است به آبهای زیر زمینی و یا سطحی نیز نفوذ یابند.

هرگاه فاضلاب تصفیه نشده تجمع پیدا کند، تجزیه مواد ارگانیک موجود درآن منتهی به وضعیت آزاردهنده ای از جمله تولید گازهای بدبو می شود. به علاوه فاضلاب تصفیه نشده حاوی تعداد زیادی از میکروارگانیسم های بیماری زا است که می توانند در بدن انسان رشد کنند. فاضلاب همچنین حاوی مواد غذایی مناسب جهت رشد گیاهان بوده و ممکن است حاوی ترکیبات سمی و یا ترکیباتی با قابلیت ایجاد سرطان نیز باشد. به دلایل فوق حذف سریع و بدون مشکل فاضلاب از منابع تولیدکننده آن، تصفیه، آماده سازی جهت استفاده مجدد و یا دفع به محیط امری ضروری به جهت حفظ سلامتی افراد و نیز محیط زیست است

ترکيب فاضلاب ورودي در سه جزء مشخصه هاي فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي خلاصه مي گردد:

  • مشخصه هاي فيزيکي شامل: رنگ، کدورت، دما، بو، مواد جامد
  • مشخصه هاي شيميايي شامل: مواد آلي (کربوهيدراتها، روغن و گريس، سموم، فنل ها، پروتوين ها، سورفاکتانتها) ، مواد غير آلي (قلياها، کلريدها، فلزات سنگين، نيتروژن، فسفر، گوگرد) و گازها (هيدروژن، متان و اکسيژن) مي باشد.
  • مشخصه هاي بيولوژيکي شامل: تمامي باکتريها، کليفرمها، تخم انگل ها و عومال بيماريزاي موجود در فاضلاب مي باشد.

بر اين اساس هدف از تصفيه فاضلاب، جداسازي مواد معلق، مواد سمي محلول و نامحلول، گندزدايي و حذف عوامل ميکروبي و بيماريزا، اکسيداسيون مواد آلي ناپايدار و تبديل آنها به مواد پايدار و سپس ته‌نشيني و جداسازي آنها از فاضلاب به منظور حفظ بهداشت عمومي جامعه و جلوگيري از انتشار بيماريهاي واگير دار و سلامت محيط زيست، فراهم آوردن قابليت استفاده مجدد از فاضلاب تصفيه شده در بخشهاي صنعتي، کشاورزي، فضاي سبز، مصارف تفريحي و تغذيه سفره هاي آب زير زميني را نام برد که با توجه به حجم بالاي آب موجود در فاضلاب (99.9% از فاضلاب را آب تشكيل داده و تنها در حدود 0.1 درصد آن ناخالصي هايي مانند مواد جامد معلق، كلوئيدي و محلول تشكيل مي دهند) در مناطق وسيعي از جهان به خصوص در مناطقي كه با مشكل كمبود آب روبرو مي باشند، به عنوان منبع ارزشمند آب مطرح گردد.

مهندسی فاضلاب شاخه ای از مهندسی محیط زیست است که در آن اصول پایه دانش و مهندسی مرتبط با تصفیه فاضلاب بکاربرده می شود. انتخاب فرایند تصفیه و نیز نحوه توالی فرایندها به عوامل زیادی از جمله عوامل زیر وابسته است:

– خصوصیات فاضلاب از قبیل BOD ، TSS ، pH و مقدار مواد سمی موجود در فاضلاب.
– کیفیت مطلوب پساب تصفیه شده.
– هزینه ها و دسترسی .
– ملا حظات مربوط به ارتقا در کیفیت آب تصفیه شده، وابسته است.

روشهاي تصفيه فاضلاب:

بطورکلی روشهای تصفیة فاضلاب را می توان به سه دستة اصلی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی نمود. به ندرت اتفاق می افتد که یکی از روشهای گفته شده بتواند تمامی خواسته ها را از سیستم تصفیه برآورده سازد. بنابراین در اکثر موارد لازم است که ترکیبی از روشهای فوق استفاده شود. واحدهای تصفیه بر مبنای اصول کار یک یا ترکیبی از روش های به کار گرفته شده به منظور انجام عملیاتی خاص طراحی میگردند. بر اساس روش های استفاده شده، روش های تصفیه عموماً به دو دسته واحدهای عملیاتی و واحدهای فرآیندی تقسیم می گردند.

1– روشهای فیزیکی

تصفیه اولیه فاضلاب شامل حذف مواد جامد معلق از فاضلاب و یا آماده سازی فاضلاب جهت ورود به قسمت تصفیه ثانویه می باشد. بخش ها مختلف تصفیه اولیه عبارتند از :
1- آشغالگیری،

2- ته نشینی،

3- شناورسازی،

4- خنثی سازی و متعادلسازی.

آشغالگیری به منظور حذف مواد جامد در اندازه های مختلف بکار می رود. ابعاد مجرای شبکه آشغالگیری بسته به کاربرد متفاوت می باشد. عمل تمیز کردن شبکه آشغالگیر می تواند بصورت دستی و یا مکانیکی انجام شود. آشغالگیرها به دو دسته شبکه بندی ریز و شبکه بندی درشت تقسیم می شوند و وظیفه محافظت پمپ ها و سایر تجهیزات تصفیه خانه در مقابل مواد جامد شناور در فاضلاب را بر عهده دارند.
ته نشینی به منظور جداسازی ذرات شناور در فاضلاب با استفاده از اختلاف چگالی میان ذرات با جریان فاضلاب بکار می رود. ته نشینی در یک و یا چند بخش از تصفیه خانه از قبیل :1- مخازن دانه گیری2- ته نشینی اولیه که قبل از تصفیه بیولوژیک قرار دارد و مواد جامد را جدا می سازد 3- ته نشینی ثانویه که بعد از تصفیه بیولوژیکی قرار داشته و لجن بیولوژیک تولید شده را از فاضلاب جدا می سازد٬ استفاده می شود.
شناورسازی به منظور جداسازی ذرات با چگالی پایین از فاضلاب بکار می رود. عمل جداسازی از طریق واردکردن حبابهای هوا به داخل فاز مایع انجام می شود. فاز مایع تحت فشاری بین 2 تا 4 اتمسفر قرار گرفته و سپس هوا تا حد اشباع در آن حل می شود. در ادامه فشار این محلول از طریق عبور از یک شیرفشارشکن به حد فشار اتمسفر می رسد. در نتیجه مقداری از هوای محلول تمایل به جدا شدن از فاز مایع پیدا می کند. ذرات جامد و یا مایع توسط هوای جدا شونده از فاز مایع به سطح مایع آمده و بر روی آن شناور می شوند.
خنثی سازی در برخی از قسمتهای تصفیه خانه کاربرد دارد. از جمله: 1- قبل از تخلیه آب تصفیه شده به محیط زیست. چراکه حیات موجودات آبزی به شدت نسبت به تغییرات هرچند ناچیز pH محیط از عدد 7 به شدت وابسته است. 2- قبل از شروع تصفیه بیولوژیک. برای انجام عمل تصفیه بیولوژیک pH محیط بین 6.5 تا 8.5 نگه داشته می شود تا حیات بیولوژیکی محتویات فاضلاب را تضمین نماید. عمل خنثی سازی را با افزودن اسید یا باز به جریان قلیایی یا اسیدی فاضلاب می توان انجام داد.

2- روشهای شیمیایی

در روشهای شیمیایی فرآیند جداسازی یا تبدیل مواد آلاینده، به کمک افزودن موادشیمیایی و در نتیجة واکنشهای شیمیایی مواد صورت می گیرد. پیچیدگی در این فرآیندها به مراتب بیش از روشهای فیزیکی می باشد. همین پیچیدگی سبب دشواری نسبی در بهره برداری از روشهای شیمیایی می گردد. از این رو تا حدامکان سعی می شود که کمتر از روشهای شیمیایی در سیستم تصفیه استفاده شود. به علاوه هزینة خرید و نگهداری مواد شیمیایی مورد نیاز در برخی موارد مانع بزرگی در کاربرد فرآیندهای شیمیایی است. روشهاي ترسیب شیمیایی (انعقاد و لخته سازی) و گندزدایی با کلر وترکیبات آن جزء مهمترین روشهای شیمیایی مورد استفاده در تصفیة فاضلاب محسوب مي گردند.

کلرزنی روشی است که بصورت گسترده در تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی بکار می رود. برخی صنایع که می بایست پسابهای خود را قبل از تخلیه به محیط تصفیه کنند، عبارتند از : کنسروسازی، لبنیات، کاغذ، نساجی، پتروشیمی و فلزی. عمده دلایل کلرزنی پساب عبارتند از:

1- گندزدایی، به دلیل ظرفیت بالای اکسیدکنندگی کلر ،رشد باکتریها و جلبکها را متوقف ساخته و از بین می برد.

2- کاهش BOD .

3- حذف یا کاهش رنگ و بوی پساب.

4- اکسایش یونهای فلزی.

5- اکسایش سیانیدها به مواد بی ضرر.

خواص میکروب کشی تشعشعات ناشی از پرتو فرابنفش سبب شده تا از بدو آشنایی با آن در اوایل قرن بیستم، کاربردهای گسترده ای بیابد. برای گندزدایی از فاضلاب اولین بار در دهه 90 میلادی از اشعه فرابنفش استفاده گردید. در صورت استفاده از شدت مناسب پرتوهای تابیده شده، تشعشع فرابنفش قابلیت کشتن ویروسها و باکتریهای موجود در فاضلاب را بدون تولید مواد خطرناک دیگر را دارد.
سیستمهای کربن فعال یکی دیگر از روشهای معمول در حذف مواد ارگانیک عامل ایجاد رنگ و بو در تصفیه خانه های آب می باشد. وقتی که این مواد در تماس سطحی با کربن فعال قرار می گیرند، لایه ای از مولکولهای این مواد آلی بر روی سطح کربن به دلیل عدم تعادل نیرویی بین مولکولهای سطح کربن، انباشته می شود.

3- تصفيه فاضلاب بهداشتي(روش هاي بيولوژيكي)

به آن دسته از روشهایی که درآنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیة فاضلاب استفاده میشود، روشهای بیولوژیکی می گویند. در این روشها میکروارگانیسمها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را در فرآیند تصفیه برعهده دارند چرا که آنها با استفاده ازمکانیسمهای درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می کنند.

از آنجاکه سهم عمده ای از آلاینده های فاضلاب را مواد آلی تشکیل می دهند، استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده ای برای تصفیة فاضلابها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ای پایین، طیف گسترده ای از آلاینده ها را مورد تصفیه قرار دهند. در ذيل به بررسي برخي روشهاي معمول در تصفيه بيولوژيکي فاضلاب مي پردازيم.

الف- روش لجن فعال با هوادهی گسترده 

فرآیند تصفیه در این روش مطابق فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که به منظور کاهش حجم لجن تولیدی و مشکلات ناشی از آن اصلاحاتی در روش تصفیه صورت گرفته است. این اصلاحات شامل افزایش زمان ماند هیدرولیکی و عمر لجن میباشد. این تغییرات سبب شده است که میزان لجن دفعی بطور قابل ملاحظه ای کاهش یابد. همچنین پایداری و مقاومت سیستم نسبت به نوسانات کیفی و کمی ورودی افزایش یافته است. انعطاف پذیری و پایداری این سیستم سبب شده است که امروزه در کشور ما بطور گسترده ای از این روش برای تصفیة انواع فاضلابهای بهداشتی و صنعتی استفاده شود.

ملاحظات
1- لجن دفعی این روش بسیار کمتر از لجن دفعی روش لجن فعال است.

2- لجن دفعی کاملا تثبیت شده بوده و نیاز به هضم ندارد.

3- این سیستم نسبت به تغییرات کیفیت فاضلاب و همچنین حجم فاضلاب ورودی روزانه مقاوم است.

4- توصیه می گردد که برای تصفیة فاضلابهای بهداشتی از این روش استفاده گردد.

5- چنانچه فاضلاب حاوی مواد سمی و شیمیایی با مقادیر بالا نباشد، این روش بطور موثری قابلیت کاربرد را برای تصفیة فاضلاب دارد.

6- استفاده از این روش برای ظرفیتهای 300-10 مترمکعب در روز بصورت پکیج فلزی و برای ظرفیتهای بالاتر پیشنهاد می گردد.

7- همانند روش لجن فعال به تجهیزات هوادهی نیاز دارد.

ب- روش راکتور ناپیوستة متوالی

موارد بسیار زیادی وجود دارد که درآنها حجم فاضلاب تولیدی بسیار کم است. در این موارد استفاده از سیستم های قبل اقتصادی نمی باشد. چراکه در سیستمهای قبلی واحدهای هوادهی و ته نشینی بصورت مجزا احداث می گردند. اساس این روش مبتنی بر فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که کلیة مراحل هوادهی و ته نشینی بصورت کامل در یک مخزن به انجام می رسد و در واقع سیستم بصورت ناپیوسته (Batch) کار می کند. مزیت دیگر این روش آن است که بدلیل عدم دفع روزانة لجن، نیاز به سیستم برگشت لجن وجود ندارد.

ملاحظات
1- چنانچه ظرفیت مورد نیاز تصفیه کمتر از حدود 10 مترمکعب در روز باشد، استفاده از این سیستم اقتصادی ترین گزینة تصفیه خواهد بود.

2- تجهیزات الکترومکانیکال این سیستم به سبب نبود سیستم برگشت لجن، کمتراز دیگر روشها است.

3- راندمان تصفیة این روش کاملا با راندمان روش لجن فعال با هوادهی گسترده مطابقت دارد.

ج- فرآيند Integrated Fixed-film Activated Sludge)IFAS)
در فرایند IFAS از تلفیق رشد چسبیده و معلق میکروبی بصورت همزمان استفاده می گردد.

نصب وراه اندازی پکیج تصفیه پساب بهداشتی نیروگاه سیکل ترکیبی آبادان

نصب وراه اندازی پکیج تصفیه فاضلاب نیروگاه پره سر- کارفرما شرکت مپنا

پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی به ظرفیت 25 متر مکعب در روز- مجتمع مسکونی فرودگاه آبادان-کارفرما منطقه آزاد اروند